Theo Phật giáo, Nhẫn là một loại năng lực trí tuệ, một loại sức mạnh đặc biệt để có thể đối mặt với nghịch cảnh mà không phản ứng, không tức giận hoặc khó chịu.
Đức Phật coi sự nhẫn nhục ba-la-mật (tiếng Phạn: kṣānti-pāramitā) là một trong những phẩm chất tinh thần mà một người thức tỉnh đã hoàn thiện. Nó là một trong sáu hoặc mười Ba-la-mật mà một người cần phát triển nếu muốn giác ngộ. Với trí tuệ và từ bi là bạn đồng hành của mỗi Ba-la-mật.
Sự kiên nhẫn được thúc đẩy bởi mong muốn sự bình an hướng nội và hướng ngoại, và bởi niềm tin vào khả năng của chúng ta để chấp nhận mọi thứ và chuyển hóa nó. Trong Phật giáo, nhẫn nhục có ba khía cạnh thiết yếu: Bình tĩnh, thừa nhận và chuyển hóa.
Ý nghĩa chữ “Nhẫn” trong đạo Phật
Trong Phật giáo, “Nhẫn” liên quan đến việc kiểm tra phản ứng cảm xúc, nhưng đó không phải là sự từ chối cảm xúc. Nhẫn cho chúng ta cái nhìn sâu sắc và nhận ra rằng một nghịch cảnh hoặc nỗi đau không phải là thứ để chạy trốn, khó chịu, tức giận hoặc tự thương hại.
Trong Phật giáo, chữ “nhẫn” thường được biểu đạt thông qua hình tượng Bồ tát. Bậc giác ngộ tâm không sanh khởi niệm, không xao động, không chấp trước khi đối diện với các tình huống trong cuộc sống.
Nhẫn là một loại sức mạnh trí tuệ để biết rằng chúng ta phải ưu tiên các bước mà qua đó chúng ta có thể giải quyết đau khổ cho chính chúng ta và người khác. Khi kiên nhẫn, chúng ta sẽ có nhiều thời gian để tìm thấy một tuyến đường khác đến đích; một giải pháp khác để xử lý tình huống… hơn là phản ứng khó chịu, tức giận hoặc cam chịu trước nghịch cảnh đó.
Do đó, điều đầu tiên cần làm là không phản ứng – không nổi giận, tuyệt vọng hay khởi niệm tiêu cực. Nỗ lực đầu tiên của chúng ta là vẽ một đường xung quanh sự đau khổ, lùi lại một bước và biết rằng ‘A, đây rồi, phiền não và đau khổ đây rồi’.
Sau đó, hãy nỗ lực để nhớ lại rằng chúng ta có thể thoát khỏi đau khổ; rằng chúng ta có thể buông bỏ; chúng ta không phải chịu đựng đau khổ và chấp nhận nó như là sự thật bền vững. Sau hồi ức ban đầu đó, chúng ta có sự khuyến khích để điều tra, xem xét và nhận ra điều gì làm chúng ta cảm thấy tức giận, phiền não… Nó đến từ bên ngoài hay bên trong!
Tất cả điều này cần sự kiên nhẫn. Sự kiên nhẫn giữ chúng ta đối diện với đau khổ một cách bao quát hơn, khuyến khích tâm trí mở ra. Và một tâm trí cởi mở sẽ cảm thấy bình yên hơn, vừa dễ dàng nhìn thấu vào nguyên nhân gây đau khổ.
Trong Phật giáo, “nhẫn nhục” không phải là một sự cam chịu tê liệt trước những khó khăn, thử thách; điều đó không có nghĩa là đau khổ là đúng, hay đau khổ là bản chất vốn có mà chúng ta phải chịu đựng. Điều đó không có nghĩa cam chịu mọi thứ mà không tìm cách cải thiện nó.
Thực hành kiên nhẫn hay nhẫn nhục có nghĩa là đối diện với nghịch cảnh mà không mong đợi rằng nó sẽ biến mất, nhưng chắc chắn nó sẽ biến mất vì luật vô thường. Trong sự hoàn hảo của nó, kiên nhẫn có nghĩa là từ bỏ bất kỳ loại thời hạn nào, vì vậy tâm trí thanh thản và bình an.
Hạnh nhẫn nhục trong đạo Phật là thừa nhận sự hiện diện của một cái gì đó mà không cần thêm bất cứ điều gì vào để loại bỏ hoặc che đậy. Nó được hỗ trợ bởi cái nhìn sâu sắc rằng khi tâm trí của một người ngừng bồn chồn, than vãn và đổ lỗi, thì đau khổ có thể được hiểu rõ.
Nó còn ngăn chúng ta bước vào một tình huống tồi tệ hơn như tức giận, thù hận, tranh cãi hay tuyệt vọng… được đạo diễn bởi bản ngã. Nhẫn mang lại nhiều lợi lạc cho sức khỏe thân thể cũng như tinh thần của bản thân chúng ta và đối tượng.
Trên thực tế, thực hành kiên nhẫn có thể giúp chúng ta cảm hóa người khác mà không cần dùng đến bạo lực hay các hành vi tiêu cực. Trong Kinh Tứ Thập Nhị Chương có thuật rằng:
“Đức Phật dạy: có người nghe ta giữ đạo, thật hành lòng đại nhân từ, nên đến mắng ta, ta làm thinh không đáp. Người kia thôi mắng, Đức Phật hỏi rằng: ông đem lễ vật cho người, người ta không nhận, lễ ấy có về ông chăng? người kia đáp: về chứ!
Đức Phật nói rằng: nay ông mắng ta, giờ ta không nhận thì ông tự chuốc lấy họa về thân ông rồi, cũng như ‘vang theo tiếng, bóng theo hình’ hẳn không thể rời nhau. Vậy thì cẩn thận chớ có làm ác”.
Nguồn: Sưu tầm
